نرخ خوراک پالایشگاه‌ها بار دیگر به تیتر اول بازار سرمایه تبدیل شده است؛ تغییری که می‌تواند معادلات سودآوری صنایع نفتی و پتروشیمی را دگرگون کند.
به گزارش بورس فوری، به تازگی حواشی جدیدی درباره نرخ خوراک پالایشگاه‌ها سایه سنگین و منفی خود را بر معاملات بازار سرمایه تحمیل کرده است. هرچند این شایعه توسط دبیر انجمن صنعت پالایش تکذیب شد و اختلاف نظر میان دولت و فعالان این صنعت رد شد. «ناصر عاشوری» اعلام کرد بر اساس مصوبه هیأت وزیران، وزارت نفت موظف است با همکاری انجمن صنعت پالایش، نرخ خوراک، میعانات، نفت خام و دستمزد را تا پایان دی‌ماه اصلاح و مصوب کند.
بر این اساس باید گفت مسئله تعیین نرخ خوراک در ایران همواره با فراز و فرودهای متعدد همراه بوده است. هر تغییر در این نرخ، تأثیر قابل توجهی بر صنایع مختلف دارد.
به عنوان مثال، در گروه پالایشگاه‌ها و صنایع نفتی، افزایش نرخ خوراک هزینه تولید را بالا می‌برد و حاشیه سود پالایشگاه‌ها را کاهش می‌دهد. کاهش نرخ خوراک برعکس، سودآوری این صنایع را افزایش می‌دهد و می‌تواند محرک رشد سهم‌های مرتبط در بورس باشد.
در صنایع پایین‌دستی و پتروشیمی‌ها، افزایش نرخ خوراک خام بر هزینه مواد اولیه آنها تأثیر مستقیم دارد و ممکن است سودآوری و قدرت رقابتی این شرکت‌ها را کاهش دهد.
در کلان‌بازار سرمایه هم نوسانات نرخ خوراک معمولاً با واکنش فوری سرمایه‌گذاران همراه است. شایعات مربوط به اختلاف‌نظر دولت و صنعت می‌تواند باعث افزایش ریسک‌گریزی و کاهش تقاضا در سهم‌های پالایشی و مرتبط شود.
این در شرایطی است که در سطح جهانی، تعیین نرخ خوراک معمولاً بر اساس سازوکارهای شفاف و مبتنی بر قیمت‌های بازار جهانی، قراردادهای بلندمدت و شاخص‌های قیمت نفت و میعانات انجام می‌شود. برای نمونه، در آمریکا و اروپا قیمت خوراک پالایشگاه‌ها غالباً بر اساس قیمت نفت خام در بازارهای جهانی و شاخص‌هایی مانند Brent و WTI و همچنین با اعمال تخفیف‌ها یا عوارض محلی تعیین می‌شود. این سازوکار شفاف، ریسک اختلاف‌نظر میان دولت و صنعت را کاهش می‌دهد و به پیش‌بینی‌پذیری درآمدها و سودآوری شرکت‌ها کمک می‌کند.
اما تجربه ایران نشان می‌دهد نبود شفافیت و تغییرات غیرمنتظره نرخ خوراک می‌تواند اثرات منفی زنجیره‌ای بر صنایع و بازار سرمایه داشته باشد؛ به همین دلیل، همکاری وزارت نفت با انجمن صنعت پالایش برای اصلاح نرخ‌ها و انتشار آن در یک بازه زمانی مشخص، گامی مهم در جهت کاهش ریسک و افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران است.
- ارسال شده در 1404/7/26
- کد خبر: 107117